Dé uitdaging voor een tekstschrijver is begrijpelijke teksten schrijven. Bij iedere tekst moet je je daarom afvragen voor wie je schrijft. Een tekst voor de Nederlandse Orde van Advocaten heeft een heel andere toon en stijl dan eentje voor pas in Nederland aangekomen vluchtelingen. Logisch, toch?
Onbegrijpelijke testvragen
Mijn klomp brak dan ook des te harder bij het lezen van een brief van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), gericht aan mijn nieuwe taalmaatje. Deze welwillende en hardwerkende Iraniër doet zijn uiterste best om Nederlands te leren. Samen oefenen we het onderdeel Begrijpend lezen van de inburgeringstest, omdat hij daar de vorige keer voor is gezakt. Daar kom ik heel graag binnenkort op terug, want zoals Arjen Lubach al liet zien in zijn programma, zijn die vragen volslagen onbegrijpelijk.
Vol vaagheden
Afijn, terug naar de brief. Mijn taalmaatje had deze ontvangen, omdat hij een week daarvoor verlenging van zijn asielvergunning had aangevraagd. Zelden zag ik zo veel tekst, waarin zo weinig concrete informatie was te vinden. Het begon al bij de eerste alinea. Dat was een vage opmerking over dat ‘de aanvraag is ontvangen’ en ‘de beslistermijn is ingegaan’. Wat er beslist moet worden en hoe lang die termijn dan duurt, stond er niet. Mais soit, dat was nog overkomelijk. De volgende alinea’s bevatten zo veel vaagheden, dat noch ik, noch een mevrouw van de IND die ik telefonisch om opheldering vroeg, er chocola van kon maken.
Te vroeg of te laat?
De IND liet in de brief weten: ‘Wij kunnen uw aanvraag in beginsel niet in behandeling nemen, wanneer deze te vroeg is ingediend. U moet uw aanvraag indienen binnen vier weken voordat uw vergunning verloopt.’ Om daar in de volgende alinea aan toe te voegen: ‘Als uw aanvraag te laat is ingediend, kunnen we deze niet in behandeling nemen’. Goed, prima, snap ik – denk ik. Maar vertel me dan ten minste of de IND vindt dat deze aanvraag te vroeg of te laat, of precies op tijd is ingediend. De IND-telefoonmevrouw had goed opgelet tijdens de cursus Afrekenen met bellende burgers: ‘Dat kan ik u niet zeggen mevrouw, maar in beginsel wordt de aanvraag niet in behandeling genomen wanneer deze te vroeg is.’
Welke te-veel-Kafka-lezende pennenlikker stelt zo’n brief op? Ik stel een herschrijving voor:
Beste <naam asielzoeker>,
We hebben je aanvraag ontvangen. Helaas heb je deze te vroeg opgestuurd. In Nederland houden we namelijk heel erg van malle regeltjes. Bijvoorbeeld dat je moet wachten met een nieuwe vergunning aanvragen totdat je vergunning bijna is verlopen. Op die manier houden we het spannend.
Wat moet je nu doen?
Je moet nóg een keer naar Vluchtelingenwerk. Daar moet je nog eens anderhalf uur wachten totdat een vrijwilliger (die vast niet alle malle regeltjes kent) je kan helpen met een nieuwe aanvraag. Veel succes! Met een beetje geluk komt je aanvraag precies op tijd bij ons binnen. Dan gaan wij jou zes maanden laten wachten op een beslissing of je mag blijven.
In beginsel dikke doei, de IND
